خوابیدن یکی از اساسی ترین نیازهای بدن انسان است.
هر انسان به طور متوسط یک سوم از عمرش رو خوابه. پس داشتن یه خواب بهتر نیاز بدنه.
عواملی زیادی میتونن در خواب شبانه اختلال ایجاد کنن، از استرس کاری و مسئولیت های خانوادگی گرفته تا بیماری ها، که می تونی با این توصیه ها خواب بهتر رو در طول شب تجربه کنی.
راهکار های برای خواب بهتر
1- برنامه ی خواب منظم داشته باش
هماهنگ شدن با چرخه طبیعی خواب و بیداری بدن یا ریتم شبانه روزی، یکی از مهم ترین استراتژی ها برای یک خواب بهتر.
اگه یک برنامه خواب و بیداری منظم داشته باشی، احساس شادابی و انرژی بیشتری نسبت به زمانی که به همان تعداد ساعت در زمان های مختلف خوابیدی داری.
سعی کن هر شب در ساعت مشخصی بخوابی و از خواب بیدار بشی.
2- قرار گرفتن در معرض نور خورشید
ملاتونین یک هورمون طبیعیه که با قرار گرفتن در معرض نور کنترل میشه و به تنظیم چرخه خواب و بیداری کمک میکنه.
در هوا تاریک، مغز ملاتونین بیشتری ترشح میکنه و باعث خواب آلودگی میشه.
در طول روز در معرض نور خورشید قرار بگیر، مثلا موقع استراحت کمی بیرون زیر آفتاب قدم بزن.
می تونی مکمل ملاتونین هم زیر نظر پزشک استفاده کنی.
3- کاهش نور آبی در شب
قرار گرفتن در معرض نور در طول روز مفید است، اما در شب تأثیر معکوس داره.
دستگاههای الکترونیکی مثل تلفنهای هوشمند و رایانهها مقدار زیادی نور آبی رو منعکس میکنن و باعث کاهش ملاتونین میشه.
4- در طول روز ورزش کن
کسایی که به طور منظم ورزش میکنن، شب بهتر می خوابن و در طول روز کمتر احساس خواب آلودگی می کنن.
ورزش منظم علائم بی خوابی و آپنه خواب رو بهتر کنترل میکنه.
حواست باشه قبل از خواب ورزش نکنی چون باعث افزایش هورمون اپی نفرین و آدرنالین میشه واین هورمون ها باعث هوشیاری میشن.
اگه با انجام ورزش در طول روز هم مشکل در خوابیدن داری، ورزشهای آرامبخش و کمتأثیر مثل یوگا یا حرکات کششی ملایم در شب میتونه بهت کمک کنه.
5- حواست به تغذیه ات باشه
عادات غذایی روزانه ات در کیفیت خوابت نقش دارن، مخصوصا ساعت های قبل از خواب.
گرسنه یا سیر به رختخواب نرو.
مصرف غذاهای شیرین و کربوهیدرات های تصفیه شده رو کم کن. خوردن مقدار زیادی شکر و کربوهیدرات های تصفیه شده مثل نان سفید، برنج سفید و ماکارونی در طول روز میتونه باعث بیداری در شب بشه و از مراحل عمیق خواب، تو رو خارج کنه.
6- در ساعت های پایانی روز کافئین مصرف نکن
مصرف کافئین در ساعت های پایانی روز سیستم عصبی رو تحریک میکنه و ممکنه بدنت آرامش طبیعی در شب رو از دست بده.
از خوردن نوشیدنی هایی که مقدار زیادی کافئین دارن هم دوری کن مثل نوشابه های انرژی زا.
کافئین میتونه 6 تا 8 ساعت در خون بمونه. نوشیدن زیاد قهوه بعد از ساعت 3-4 بعد از ظهر معمولا توصیه نمیشه، مخصوصا اگه به کافئین حساسی یا مشکل خواب داری.
7- محیط خوابت رو بهتر کن
این باور وجود داره که چیدمان اتاق روی کیفیت خواب تاثیر می زاره.
مثلا تختت رو دور از پنچره قرار بده که سر و صدای کمتری از بیرون بشنوی و نور کمتر باشه.
8- دمای اتاق خواب رو تنظیم کن
دمای بدن و اتاق خواب می تونه به شدت روی کیفیت خواب تأثیر بزاره.
در طول تابستان، زمانی که هوا خیلی گرمه، خواب راحت شبانه داشتن خیلی سخته.
9- تخت، تشک و بالش راحت تهیه کن
برخی از مردم تعجب می کنن که چرا همیشه در هتل بهتر می خوابن.
جدا از محیطی که آرامش بخش باشه، کیفیت تخت خواب هم می تونه روی خواب بهتر، تأثیر بزاره. اگه مشکل خواب داری بهتر وسایل خوابت رو عوض کنی.
10- چرت زدن نامنظم و طولانی رو کم کن
چرت زدن کوتاه مدت مفیده، چرت زدن طولانی یا نامنظم در طول روز میتونه روی کیفیت خوابت تأثیر منفی بزاره.
چرت زدن به مدت 30 دقیقه یا کمتر میتونه به عملکرد بهتر مغز در طول روز کمک میکنه،.
افرادی که عادت به چرت زدن منظم در طول روز دارن، معمولا کیفیت خواب ضعیف یا اختلال خواب در شب رو تجربه نمیکنن.
اثرات چرت زدن به فرد بستگی داره.
11- مدیریت استرس
سعی کن قبل از خواب نگرانی هایی که در ذهن داری یادداشت کنی و برای فردا کنار بزاری. با این کار می تونی استرسی که داری رو مدیریت کنی.
12- الکل نخور
نوشیدن چند نوشیدنی در شب میتونه روی خواب و تعادل هورمون ها تأثیر منفی بزاره.
الکل باعث افزایش علائم آپنه خواب، خروپف و اختلال در الگوهای خواب میشه.
تولید ملاتونین در شب رو تغییر میده.
مصرف الکل در شب، افزایش طبیعی هورمون رشد انسانی (HGH) رو کاهش میده.
13- دیر وقت شام نخور
غذا خوردن در اواخر شب ممکنه روی کیفیت خواب و ترشح طبیعی HGH و ملاتونین تأثیر منفی بزاره. کیفیت و نوع میان وعده هم تاثیر داره. بعضی افراد بخاطر خواب بهتر، شام رو از برنامه شون خارج میکنن که این کار عوارض زیادی در پیش داره.
14- قبل از خواب مایعات نخور
شب ادراری اصطلاح پزشکی برای ادرار بیش از حد در طول شب است که روی کیفیت خواب و انرژی بدن در طول روز تأثیر می زاره.
نوشیدن زیاد مایعات قبل از خواب میتونه منجر به علائم مشابه بشه، البته بعضی از افراد نسبت به دیگران حساس تر ان.
نوشیدن آب و مایعات برای سلامتی حیاتیه، اما بهتره مصرف مایعات خودت رو در اواخر شب کاهش بدی و در طول روز تقسیم کنی.
15- برنامه روتین قبل خواب داشته باش
داشتن یک برنامه روتین قبل از خواب کمک میکنه که آرام بشی، مثل تکنیکهای آرامسازی قبل از خواب ، ماساژ آرامش بخش ، گوش دادن به موسیقی آرامش بخش، خواندن کتاب، مدیتیشن و تنفس عمیق.
16- حمام آرامش بخش بگیر
حمام آرامش بخش یکی دیگه از راه های محبوب و پرطرفدار برای خواب بهتر است.
در مطالعات انجام شده، حمام آب گرم، 90 دقیقه قبل از خواب، کیفیت خواب رو بهبود می بخشه و به افراد کمک میکنه خواب عمیق تری داشته باشن.
اگه نمی خوای شب، حمام کامل کنی، گذاشتن پاها در آب داغ می تونه به آرامش و بهبود خواب کمک کنه.
17- ممکنه بیماری زمینه ای داشته باشی
یکی از مشکلات رایج، آپنه خواب که باعث تنفس ناسازگار و قطع تنفس میشه. افراد مبتلا به این اختلال در هنگام خواب به طور مکرر تنفس خود رو متوقف می کنن
طبق یک بررسی 24٪ از مردان و 9٪ از زنان مبتلا به آپنه خواب هستن.
سایر مشکلات رایج تشخیص داده شده در پزشکی، اختلالات حرکتی خواب و اختلالات ریتم شبانه روزی خواب/بیداری است.
اگه همیشه موقع خواب مشکل داری، حتما به پزشک مراجعه کنی.
18- قرص هایی که مصرف میکنی ممکنه باعث بی خوابی باشن
بعضی دارو ها باعث بهم خوردن ریتم خواب میشن مثلا دارویی ها زیر مجموعه ی آلفا بلاکرها، بتا بلاکرها یا مسدود کنندههای بتا، کورتیکواستروئیدها، داروهای ضد افسردگی، مهارکنندههای آنزیم مبدل آنژیوتانسین، مسدود کننده گیرنده آنژیوتانسین ۲، مهارکننده های کولین استراز، آنتی هیستامین، گلوکز آمین و کندروایتین، استاتینها. حواست باشه نباید خودت این دارو ها رو قطع کنی و حتما باید با پزشک مشورت کنی.
اگه نیمه شب ها از خواب بیداری میشی نرمال و طبیعیه ولی اگه بعد از بیدار شدن، مشکل خوابیدن داری این چند تا راه حل رو امتحان کن.
– یک فعالیت آرام و غیر محرک انجام بده مثلا موسیقی گوش کن.
– عضلاتت رو شل کن.
– کار های خسته کننده انجام بده مثلا گوسفند بشمار یا اعداد رو به ترتیب بگو.
– اگه بیش از 15 دقیقه بیدار بودی، از رختخواب بلند شو از اتاق بیرون برو و یک فعالیت آرام و غیر محرک مثل خواندن کتاب انجام بده و بعد برو داخل اتاق. حواست باشه چراغ ها رو روشن نکنی و از نمایشگرهایی مثل موبایل، تلویزیون و لپتاب دوری کنی تا به بدنت القا نکنی که وقت بیدار شدنه.
– دارو هایی هم هستن که به خواب بهتر کمک میکنه مثل کپسول والتونین ونوتراکس، حتما قبل از مصرف با پزشک مشورت کن.